ورق اسیدشوی
ورق اسیدشویی دسته ای از ورق های پرکاربرد می باشد. به تغییراتی که طی آن چربی ها از روی ورقی که به وسیله نورد گرم به ضخامت مورد نظر رسیده است، با استفاده از اسید کلریدریک از ورق پاک می شود، اسیدشویی می گویند. ورق اسیدشویی شده از ورق های سیاه (ورق های گرم نوردیده) ساخته می شوند که طی فرایندی سطح رویی آنها اسیدشویی می شوند و زغال های روی سطح ورق و ذره ای از ناخالصی ها گرفته می شود و مقداری ظاهر ورق صیقلی می شود. یعنی شبیه به ورق روغنی (سرد نوردیده) است که اکثرا به دو شکل رول و شیت (فابریک و برشی) تولید می شوند و در آن رول ها معمولا در دو عرض ۱۰۰ سانتی متر و ۱۲۵ سانتی متر ساخته می شود، همچنین این ورق ها معمولا دارای سایزهای ۱.۵ تا ۶ میلیمتر می باشند.
این محصول نوعی ورق فولادی با سطح صاف، براق و درخشنده است .روش تولید این ورق صنعتی موجب از بین رفتن هر گونه آلودگی از سطح آن می‌شود و به همین علت از سطحی تمیز و ضد سایش برخوردار است. ویژگی‌های ورق اسید شویی، آن را به ماده اولیه برای تولید بسیاری از ور‌ق‌های فولادی از جمله ورق رنگی و ورق گالوانیزه تبدیل کرده است.
کاربردهای آن بسیار گسترده است و دربرگیرنده موارد گوناگونی است.
منظور از اسید شویی چیست؟
اسید شویی نوعی فرآیند است که با اسیدی خاص برای از بین بردن پوسته‌ها، اکسیدها و آلودگی‌های سطح ورق انجام می‌شود. به عبارت دیگر، در پاسخ به سوال «منظور از اسید شویی ورق چیست؟» می‌توان گفت فرآیندی است که در طی آن سطح ورق به درجه کیفی لازم برای نورد سرد و یا تولید ورق روغنی می‌رسد.
مشخصات ورق اسید شویی
همان‌طور که اشاره کردیم، ورق اسید شویی از ورق گرم یا ورق سیاه تهیه می‌شود. این ورق دارای سطحی براق، درخشان، تمیز و عاری از اکسید است و از نظر ابعاد در دو نوع فابریک و برشی دسته‌بندی می‌شود. همچنین شستشوی اسیدی این ورق به روش‌ها و شیوه‌های متعدد و با مدل‌های مختلف اسید انجام می‌شود. در ضمن ورق اسید شویی یکی از ۷ دسته انواع ورق صنعتی و فولادی در ایران به حساب می‌آید.
کاربردهای ورق اسیدشویی
۱. مصارف ساختمانی: در تولید لوله و قوطی آهن و غیره
۲. اتومبیل سازی: قسمت های بدنه و چرخ اتومبیل قطعات خودرو و اجزاء داخلی آن (رینگ و شاسی)
۳. صنایع لوله سازی تولید انواع لوله های انتقال آب، نفت و گاز
۴. تولید مخزن های گاز، مایع و مخزن های تحت فشار
۵. فرم دهی مجدد برای محصول گالوانیزه
۶. فرم دهی سرد و کشش عمیق سیلندر گاز
ورق های اسید شور که برای لوله های نفت و گازخوب می باشند کیفیت GRB و X۴۲وx۴۶و x۵۲ psl ۲ را دارا هستند.
برای کشتی سازی، ورق های با کیفیت GR.A و NVA می باشد. برخی ورق های آهن آلات جهت رینگ و شاسی اتومبیل بکار می رود که بایستی ضد سایش و سخت باشند که از کیفیت SAPH ۳۷۰-SAPH ۳۱۰ تا SAPH۴۴۰ برخوردارند. (کیفیت QSTE۳۸۰نیز ضد سایش و سخت می باشد.)
ابعاد و انواع ورق اسید شویی :
ابعاد، انواع و ضخامت مهمترین مشخصات ورق اسید شویی را تشکیل می‌دهد و به شرح زیر است:
• ابعاد: ابعاد آن در اندازه‌های مختلفی است اما به طور کلی در ایران ورق اسید شویی فابریک در ابعاد ۱۰۰ و ۲۰۰ سانتی‌متر یا در ابعاد ۱۲۵ و ۲۵۰ سانتی‌متر تولید و عرضه می‌شود. در مقابل، ورق اسید شویی برشی را می‌توان به هر اندازه و ابعاد دلخواه برش زد.
• انواع: انواع ورق اسید شویی شامل مدل‌های رولی و شیت یا تخته‌ای است. از طرف دیگر، ورق اسید شویی شیت هم در دو نوع فابریک و برشی تولید می‌شود.
• ضخامت: این ورق دارای ضخامت ۱.۶ الی ۶ میلیمتر است که در مقایسه با ضخامت ورق قلع اندود بسیار ضخیم‌تر و کلفت‌تر است.
• عرض ورق رول: ورق اسید شویی رول دارای عرض کوتاه در اندازه ۱۰۰ سانتی‌متر و عرض بلند در اندازه ۱۲۵ سانتی‌متر است.
• عرض ورق شیت: ورق اسید شویی شیت دارای عرض ۱۰۰ و ۱۲۵ سانتی‌متر همراه با طول ۲۰۰ و ۲۵۰ سانتی‌متر است.
گریدهای ورق اسید شویی :
بر اساس استاندارد DIN 1614، این محصول در ۴ گرید مهم و اصلی تقسیم‌بندی می‌شود:
۱. ورق اسید شویی با گرید USt23
۲. ورق اسید شویی با گرید StW22
۳. ورق اسید شویی با گرید StW24
۴. ورق اسید شویی با گرید RRStW23
مراحل اسید شویی
مراحل اسید شویی بسیار پیچیده و طولانی است و از طرفی شامل بخش‌های متنوع و متعددی می‌شود. به همین دلیل آنها را به این ترتیب در ۱۰ مرحله خلاصه می‌کنیم:
۱. بارگیری ورق
۲. باز شدن کلاف
۳. صاف کردن ورق
۴. گرفتن لبه ورق
۵. انجام شستشوی ورق
۶. آغشته کردن ورق به محلول اسید اولیه
۷. انجام اسید شویی به روش مورد نظر
۸. خشک نمودن ورق پس از اسید شویی
۹. انجام روغن کاری لازم
• کلاف مجدد
البته ممکن است این مراحل اسید شویی در بعضی مواقع بر اساس روش‌های مختلف انجام کار، تفاوت داشته باشد.
استاندارد ضخامت ورق اسید شویی
• لوله‌سازی: استاندارد ضخامت ورق اسید شویی برای لوله‌سازی دارای کیفیت GRB، ۵۲X، ۴۲X و ۴۶X است.
• کشتی‌سازی: استاندارد ضخامت ورق اسید شویی برای کشتی‌سازی دارای کیفیت NVA و GRA است.
• خودروسازی: استاندارد ضخامت ورق اسید شویی برای خودروسازی دارای کیفیت SAPH440، SAPH 370 و -SAPH 310 است.
استاندارد تولید ورق اسید شویی
• نورد دوباره: استاندارد DIN به همراه شماره (۱۶۱۴-۱) St22 یا St23
• کشتی‌سازی عادی: استاندارد DIN به همراه شماره (۱۶۱۴-۲) StW22
• کشتی‌سازی عمیق: استاندارد DIN به همراه شماره (۱۶۱۴-۲) StW23